ਕਤਰ ਦੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਧਾਕ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਘੱਟ ਹੈ ਪਰ ਇਸਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹੈ। ਕਾਰਨ: ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰ। ਹੁਣ ਉਸੇ ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਸ਼ੇਖ ਤਮੀਮ ਬਿਨ ਅਹਿਮਦ ਅਲ ਥਾਨੀ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿੱਘਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਖੁਦ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਹੋਇਆ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਖੁਦ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਤੋੜ ਕੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਦੇਸ਼ ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਮਹਿਮਾਨ ਨਿਵਾਜ਼ੀ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ?
ਕਤਰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਦੇਸ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵੀ ਉਸਦੀ ਸਰਵਉੱਚਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਨ ਇੱਕੋ ਹੈ – ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਯਾਨੀ ਗੈਸ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਕੋਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਦੋਹਾ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕਤਰ ਨੇ ਸੁਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਕਤਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਸਿਰਫ਼ 30 ਲੱਖ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਲਗਭਗ 8 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਵੀ ਕਤਰ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੂਟਨੀਤਕ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਖਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਤਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਹ ਗੈਸ ਅਤੇ ਤੇਲ ਲਈ ਸਾਡਾ ਸਥਾਈ ਭਾਈਵਾਲ ਹੈ।
ਕਤਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਐਲਪੀਜੀ ਅਤੇ ਐਲਐਨਜੀ ਸਪਲਾਇਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਐਲਪੀਜੀ ਅਤੇ ਐਲਐਨਜੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਤਰ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਐਲਪੀਜੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਤਰ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, LNG ਲਈ ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਲਗਭਗ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕਤਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਐਲਐਨਜੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਗੱਲ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕਤਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਐਲਪੀਜੀ ਅਤੇ ਐਲਐਨਜੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਸਤੇ ਭਾਅ ‘ਤੇ ਗੈਸ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਤਰ ਨੇ ਅਕਸਰ LNG ਅਤੇ LPG ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਤਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਏ ਇਸ ਸੌਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਤਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿੱਤੀ ਹੁਲਾਰਾ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 4.143 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਭਾਰਤ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕਤਰ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਨੂੰ ਭਰਾ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ।
ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ LNG ਗੈਸ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਰਾਮਦ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਕਤਰ ਵਰਗੇ ਦੋਸਤ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸੌਦੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਦੀ ਮਹਿਮਾਨ ਨਿਵਾਜ਼ੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 8 ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦਖਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਨੇ ਸਜ਼ਾ ਮੁਆਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੱਤ ਭਾਰਤ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਇੱਕ ਅਜੇ ਵੀ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਅੱਜ ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਨਗੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕਤਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਦੋਸਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਕਸਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਚਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਕਤਰ ਵਰਗੇ ਅਮੀਰ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਿਰਫ਼ ਕਤਰ ਕੋਲ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਤਰ ਨੇ ਹਮਾਸ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਆਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਵਫ਼ਦ ਵੀ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ, ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਵਫ਼ਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਮਾਰਚ 2015 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਆਏ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਵਿਚਕਾਰ ਦੋਸਤੀ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ, ਨਿਵੇਸ਼, ਊਰਜਾ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ-ਤੋਂ-ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਲਗਾਤਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਏ ਹਨ।
